Czy obecnie rośnie rola gotówki? Czy to widać? Jest na nią zapotrzebowanie na rynku?

Odpowiedź brzmi: trzy razy tak. Po pierwsze, było pewnym mitem, że rola gotówki w światowej gospodarce spada. Tego nigdy nie widzieliśmy. Popyt na banknoty – bo to ich produkcją zajmujemy się, konkurując z powodzeniem na rynkach światowych – w skali globalnej przez ostatnie trzydzieści lat rósł dość stabilnie, w tempie 3–4 proc. rocznie. Oczywiście głównie dzięki popytowi ze strony krajów trzeciego świata. W gospodarkach rozwiniętych wzrost płatności elektronicznych powodował może nie tyle spadek obiegu gotówki, ile brak wzrostu. Natomiast w ciągu ostatnich dwóch–trzech lat nastąpiła zasadnicza zmiana.

Chodzi o geopolitykę?

Chodzi o geopolitykę, o pandemię COVID-19 czy inne zagrożenia – to wszystko spowodowało, że w zasadzie można powiedzieć, iż nastąpił pewien zwrot. Popyt na gotówkę, w sensie fizycznym, we wszystkich krajach Europy radykalnie wzrósł. Co więcej, obserwujemy też zmianę nastawienia do niej regulatorów życia gospodarczego. Dotyczy to na przykład Skandynawii, gdzie wywierano bardzo silną presję, by odchodzić od pieniądza fizycznego na rzecz przejścia na rozliczenia elektroniczne.

Teraz uwzględnia się rolę gotówki i już nie dąży się do całkowitego wyeliminowania tej metody płatności. Narodowy Bank Polski szacuje, że wartość obrotu pieniędzmi w postaci fizycznej w całym 2025 r. będzie mniej więcej o 10 proc. większa niż w roku poprzednim. Przy czym mówię o gotówce fizycznej, przy inflacji rzędu 3 proc. Czyli realnie wartość banknotów w naszych portfelach wzrosła o 7 proc.

Czy to jest taki symbol naszej wolności, prywatności?

To jest pytanie o indywidualne motywacje. Wydaje się, że na poziomie społecznym zawsze istniała grupa ludzi, która kochała gotówkę właśnie z tego powodu, o którym pan wspomniał. Ale w sensie społecznym wydaje się, że raczej jest to przygotowywanie się na rzeczy niespodziewane. Jeżeli mówimy o plecaku ewakuacyjnym czy o zapasie wody w domu, to gotówka jest tego finansowym odpowiednikiem. Wolimy mieć jakiś zapas gotówki, żeby w niespodziewanej sytuacji nie zostać bez dostępu do środków. I to jest bardzo widoczne.

Porozmawiajmy teraz na temat dokumentów tożsamości. Zaczęliśmy iść coraz bardziej w stronę tych cyfrowych, czy zatem te tradycyjne, do których jesteśmy przyzwyczajeni – dowody, prawa jazdy czy jakiekolwiek inne, nadal pozostaną? Jest na nie zapotrzebowanie?

Głęboko wierzymy w to, że nie dojdzie do pełnej cyfryzacji dokumentów tożsamości. Aby dokument w formie cyfrowy zadziałał, potrzebne są dwa warunki: dostęp do sieci transmisji danych oraz dostęp do zasilania w energię elektryczną. Przypadki blackoutów, masowych awarii sieci powodują, że zawsze będą potrzebne dokumenty fizyczne. Być może będą rzadziej używane, ale nadal będą potrzebne w dającej się przewidzieć przyszłości. Szczególnie że są one wyposażone w tzw. warstwę inteligentną. Mają w sobie zaszytą możliwość komunikacji ze światem cyfrowym.

Jeżeli już o tym mowa: PWPW ma aplikację eDo App.

eDo App to jedyna w Polsce aplikacja, która pozwala potwierdzić tożsamość obywatela z wysokim stopniem bezpieczeństwa. Rozwiązanie stworzone przez system bankowy, polegające na identyfikacji za pomocą konta bankowego, mówiąc wprost, ma tylko średni stopień bezpieczeństwa. Powtórzę, eDo App ma stopień wysoki. Aplikacja ta łączy w sobie możliwość weryfikacji dzięki elektronicznym rozwiązaniom zawartym w dokumencie – na przykład w dowodzie osobistym czy paszporcie z elementami biometrycznymi. Połączenie tych dwóch czynników powoduje, że identyfikacja jest praktycznie stuprocentowa i daje pełne bezpieczeństwo.

A jakie nowe możliwości otwierają cyfrowe dokumenty?

Cyfrowy dokument pozwala np. rozwiązać problem wieku w dostępie do określonych treści. Potrzebne są narzędzia, które umożliwią potwierdzenie, że osoba, legitymująca się konkretnym dowodem tożsamości, rzeczywiście znajduje się po drugiej stronie światłowodu. Dzięki temu możliwe będzie np. określenie wieku – czy ma skończone 18 czy 21 lat – bez udostępniania innych danych osobowych.

To da się zrobić, wykorzystując naszą aplikację eDo App i dokument tożsamości, np. dowód czy paszport, zawierający chip z danymi biometrycznymi, takimi jak linie papilarne czy zdjęcie twarzy.

Szeroko dyskutowany jest problem dotyczący ograniczenia dostępu do gier hazardowych czy treści pornograficznych osobom poniżej określonego wieku. Obecnie poszukiwane są rozwiązania, które by na to pozwoliły. Przy pomocy naszej aplikacji jest to możliwe.

A jak to wpłynie na cyfryzację państwa?

Polska szybko rozwija usługi cyfrowe dla obywateli. Zaryzykuję tezę, że wśród dużych krajów Unii Europejskiej pozostajemy w tym względzie jednymi z najbardziej zaawansowanych. Mamy w tym zakresie silne zaplecze techniczne i świetnych ekspertów.

Rozmawiał: Szymon Glonek

rozmowy i debaty można obejrzeć na cyfrowa-gospodarka.gazetaprawna.pl